Vijf vrolijke gezichten op een zwart-witfoto. Drie jongens en twee meisjes in de bloei van hun leven. Het is in de zomer van 1941 en deze vijf onbezorgde mensen zijn in Berlijn bij elkaar gekomen voor een afscheidsfeestje.
Twee van de jongens, Wilhelm en zijn broer Friedhelm, zijn opgeroepen voor dienst in de Wehrmacht aan het Oostfront
Ook één van de meisjes, Charlotte, zal weldra vertrekken richting de grote oorlog in de Sovjet-Unie om haar vaderland te dienen als verpleegster.
De overige twee op de foto, Greta en Viktor, blijven achter in Duitsland. Ze vormen een paar. Hij is van Joodse afkomst en dus het onderwerp van discriminatie door de nationaalsocialistische overheid, zij werkt aan een carrière als zangeres.
Op hun afscheidsbijeenkomst beloven de vijf elkaar gauw weer te zien: de Russen zullen voor de kerst verslagen zijn door het onverslaanbare Duitse leger. Het zou heel anders verlopen. Zoals het op de foto was zou het nooit meer zijn.
De Duitse driedelige miniserie “Unsere Mütter, Unsere Väter” gaat over hoe de jonge levens van de vijf hoofdpersonen totaal overhoop komen te liggen als gevolg van de oorlog.
De broers ervaren aan het Oostfront dat de tijd van snelle overwinningen al gauw voorbij is en dat oorlogsmisdaden onlosmakelijk verbonden zijn aan de strijd van het Duitse leger. Duitse militairen die bloedend en schreeuwend het militaire veldhospitaal worden binnengebracht confronteren ook Charlotte met de harde werkelijkheid van het oorlog voeren. Aan het thuisfront besluit Viktor, die zich door zijn relatie met Greta schuldig maakt aan “rassenschande”, het land te ontvluchten uit angst voor wat hem als Jood te wachten staat. Greta probeert hem te helpen door uitreispapieren te verkrijgen van een hoge Gestapo-officier met wie ze, ten gunste van haar zangcarrière, een relatie is aangegaan. Alle vijf maken ze bij de uitdagingen waar ze voor komen te staan hun eigen keuzes, die soms noodlottig blijken te zijn, voor henzelf óf voor anderen.
De makers van deze unieke miniserie zijn er zeer goed in geslaagd om ons aan te tonen hoe onze (de duitse) ouders of grootouders, zonder dat ze van tevoren wisten wat hen te wachten stond, betrokken raakten bij de misdaden van een regime dat tegenwoordig wordt beschouwd als één van de meest kwaadaardige ooit.
De hoofdrolspelers zijn geen fanatieke nazischurken, evenmin zijn ze geboren helden. Het zijn voor iedereen herkenbare personen: jonge, onbekommerde mensen die zich bezighouden met liefde en vriendschap en voor wie wereldpolitiek geen rol speelt.
Wat zouden wij gedaan hebben als we in hun schoenen stonden?
De medeplichtigheid van gewone mensen aan de misdaden van nazi-Duitsland is het hoofdthema van “Unsere Mütter, Unsere Väter”.
De Duitse “Band of Brothers”, zo werd deze miniserie al genoemd.
Toch is er een duidelijk verschil. Waar “Band of Brothers” vooral een eerbetoon is aan de Amerikaanse helden, toont deze Duitse productie dat goed en kwaad en helden en schurken in een oorlog niet zo eenvoudig van elkaar te onderscheiden zijn als dat we nog vaak denken.
Prachtig !
Berichten uit het verleden 